Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Phiếu bai tập Những ngôi sao xa xôi

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi cung cấp cho học sinh một số bài tập để ôn luyện trong quá trình học tập và ôn thi tuyển sinh 10.

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 1

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Chúng tôi có ba người. Ba cô gái. Chúng tôi ở trong một hang dưới chân cao điểm. Con đường qua trước hang, kéo lên đồi, đi đến đâu đó, xa ! Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn. Hai bên đường không có lá xanh. Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy. Những cây nhiễu rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất…”

Đọc đoạn văn trên và thực hiện các yêu cầu sau :

Câu 1:  Đoạn trích trên được trích trong tác phẩm nào ? Tác giả ?
Câu 2:  “Chúng tôi” ở đoạn trích trên là những nhân vật nào ? Họ làm những công việc gì? Nêu những nét đẹp chung trong tính cách của những nhân vật ấy.

Câu 3: Xét theo cấu tạo, câu văn “ Ba cô gái” thuộc kiểu câu gì?
Câu 4: Trong đoạn văn tác giả sử dụng biện pháp tu từ gì? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó?
Câu 5: Em có nhân xét gì về hoàn cảnh sống của ba cô gái trong đoạn trích?
Câu 6: Viết đoạn văn nghị luận khoảng 200 chữ bàn về tinh thần đoàn kết?

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 2

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi: “Việc của chúng tôi là ngồi đây. Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom. Người ta gọi chúng tôi là tổ trinh sát mặt đường. Cái tên gợi sự khát khao làm nên những sự tích anh hùng. Do đó, công việc cũng chẳng đơn giản. Chúng tôi bị bom vùi luôn . Có khi bò trên cao điểm về chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng trắng lóa lên khuôn mặt nhem nhuốc. Những lúc đó, chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen”.

Câu 1:  Đoạn văn trên là lời kể của ai? Kể về điều gì? Nêu phương thức biểu đạt của đoạn văn?

Câu 2: Câu: “Những lúc đó, chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen” dùng biện pháp tu từ gì? Biện pháp tu từ ấy giúp chúng ta hiểu gì về các nhân vật?
Câu 3: Câu văn trên gợi liên tưởng đến những câu thơ nào trong bài “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật? Vì sao?
Câu 4:  “Có khi bò trên cao điểm về chỉ thấy hai con mắt lấp lánh”. Cách đặt câu văn có gì đặc biệt?

Câu 5: Chỉ ra hai phép liên kết trong đoạn văn?

Câu 6: Viết đoạn văn quy nạp  nêu cảm nghĩ của em về nhân vật “tôi”. Trong đoạn có sử dụng phép thế và một thành phần biệt lập.
Câu 7: Từ tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” trình bày suy nghĩ của em về lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam hiện nay ( Bài viết khoảng nửa trang giấy thi )

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 3

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Đọc đoạn văn  sau và trả lời câu hỏi: (…) Bây giờ là buổi trưa. Im ắng lạ. Tôi ngồi dựa vào thành đá và khe khẽ hát. Tôi mê hát. Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình.

          Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!” (…)

(Lê Minh Khuê – Sách Ngữ văn 9, tập 2)

Câu 1:  Những câu văn này được rút từ tác phẩm nào? Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ấy. Xác định phương thức biểu đạt chính của đoạn văn?
Câu 2:  Chỉ rõ phép liên kết hình thức được sử dụng trong đoạn văn?
Câu 3:  Xác định câu có lời dẫn trực tiếp và câu đặc biệt, khởi ngữ  trong đoạn trích trên.

Câu 4:  Giới thiệu ngắn gọn (không quá nửa trang giấy thi) về nhân vật tôi trong tác phẩm đó.
Câu 5:   Chỉ rõ biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn và nêu tác dụng?
Câu 6:  Nhân vật “tôi” trong đoạn trích là ai? Qua đoạn văn em có cảm nhận gì về nhân vật đó?
Câu 7:  Kể tên một tác phẩm khác viết về người chiến sĩ trong cuộc kháng chiến chống Mĩ mà em đã học trong chương trình Ngữ văn 9 và ghi rõ tên tác giả.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 4

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi: .. “Những cái xảy ra hàng ngày: máy bay rít, bom nổ. Nổ trên cao điểm, cách cái hang này khoảng 300 mét. Đất dưới chân chúng tôi rung. Mấy cái khăn mặt mắc ở dây cũng rung. Tất cả, cứ như lên cơn sốt. Khói lên, và cửa hang bị che lấp. Không thấy mây và bầu trời đâu nữa.

 Chị Thao cầm cái thước trên tay tôi, nuốt nốt miếng  bích quy ngon lành: “ Định ở nhà. Lần này nó bỏ ít, hai đứa đi cũng đủ”, rồi kéo tay áo Nho, vác xẻng lên vai và đi ra cửa. 

  Tôi không cãi chị. Quyền hạn phân công là ở chị. Thời gian bắt đầu căng lên. Trí não tôi cũng không thua. Những gì đã qua, những gì sắp tới… không đáng kể nữa. Có gì lý thú đâu, nếu các bạn tôi không quay về?…Điện thoại réo. Đại đội trưởng hỏi tình hình. Tôi nói như gắt vào máy:

– Trinh sát chưa về!
Không hiểu vì sao mình không gắt nữa.”

(Ngữ văn 9, tập II, NXB Giáo Dục, 2010)

Câu 1: Nêu ngắn gọn nội dung đoạn trích?
Câu 2: Tìm hai câu rút gọn trong đoạn trích và nêu hiệu quả của việc sử dụng câu rút gọn đó?
Câu 3: Tìm lời dẫn trực tiếp có trong đoạn trích?

Câu 4: Qua đoạn trích em thấy được nét đẹp gì của nhân vật “ tôi”?
Câu 5: Từ tình đồng chí, đồng đội của những nữ thanh niên xung phong trong tác phẩm “ Những ngôi sao xa xôi” và những hiểu biết xã hội em hãy suy nghĩ về sức mạnh của tinh thần đoàn kết trong cuộc sống hiện nay.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 5

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Đọc đoạn văn và trả lời câu hỏi:

“ Tôi dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom. Đất rắn. Những hòn sỏi theo tay tôi bay ra hai bên. Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí! Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành. Hoặc là nóng từ bên trong quả bom. Hoặc là mặt trời nung nóng”

Câu 1:  Điều gì đã được kể trong đoạn văn? Em có nhận xét gì về cách đặt câu trong  đoạn văn và nêu tác dụng của cách đặt câu đó?

Câu 2:  Văn bản được kể bằng lời kể của ai? Ngôi thứ mấy? Tác dụng của ngôi kể đó?
Câu 3: Phân tích hiệu quả của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn văn?

Câu 4: Câu “Nhanh lên một tí!” thuộc kiểu câu gì xét theo cấu tạo? Xét theo mục đích nói, nó thuộc kiểu câu nào?
Câu 5: “Một dấu hiệu chẳng lành.” Xét theo cấu tạo thuộc kiểu câu gì?
Câu 6: Cảm nhận của em về tinh thần của nhân vật trong đoạn văn trên bằng một đoạn văn từ 3-5 câu

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 5

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Cho đoạn văn sau và trả lời câu hỏi: “ Tôi, một quả bom trên đồi. Nho, hai quả dưới lòng đường. Chị Thao, một quả dưới chân cái hầm Ba-li-e cũ”.

Câu 1: Những câu văn trên viết về việc gì trong câu chuyện.
Câu 2: Nếu các câu trên viết lại: “ Tôi phá một quả bom trên đồi. Nho phá hai quả bom dưới lòng đường. Chị Thao phá một quả bom dưới hầm Ba-li-e cũ”  thì cấu trúc ngữ pháp của câu thay đổi như thế nào? Vậy cách đặt câu như trong tác phẩm có tác dụng đối với việc diễn tả và gợi cảm xúc như thế nào?

Câu 3:  Theo em các từ “ tôi”, “ Nho”, “ chị Thao” là thành phần gì trong câu?
Câu 4:  Ba cô gái được giưới thiệu trong đoạn văn trên là những người dũng cảm, tiêu biểu cho thế hệ trẻ VN anh hùng. Hãy viết một đoạn văn khoảng 12 câu theo lối lập luận diễn dịch để nêu suy nghĩ của em về lòng dũng cảm của tuổi trẻ hiện nay.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 6

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Trong truyện ngắn “ Những ngôi sao xa xôi” Lê Minh Khuê viết: “ Chị không khóc đó thôi, chị không ưa cả nước mắt. Nước mắt đứa nào chảy trong khi cần cái cứng cỏi của nhau là bị xem như bằng chứng của một sự tự nhục mạng. Không ai nói với ai nhưng nhìn nhau, chúng tôi đọc thấy trong mắt nhau điều đó”

Câu 1: Giới thiệu ngắn gọn tác giả Lê Minh Khuê và  hoàn cảnh sáng tác của văn bản?
Câu 2:  Phân tích cấu tạo ngữ pháp của câu: “Chị không khóc đó thôi, chị không ưa cả nước mắt” và cho biết đó là kiểu câu gì?

Câu 3:  Hãy tìm các phép liên kết trong đoạn văn trên.

Câu 4:  Đoạn trích trên nằm sau chi tiết quan trọng nào của truyện? Em hiểu chúng tôi là những ai? Phẩm chất chung nào của họ được thể hiện trong đoạn trích.
Câu 5:  Từ những tác phẩm viết về thế hệ trẻ VN trong thời kì kháng chiến chống Pháp- Mĩ mà em đã học, cùng với những hiểu biết về lịch sử, xã hội, em hãy trình bày tình cảm suy nghĩ của mình về tình yêu TQ của thế hệ trẻ VN ngày nay.( 1 trang giấy thi)

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 7

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Đọc kĩ đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

… Vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ từng cụm trong không trung, che đi những gì từ xa. Các anh cao xa có nhìn thấy chúng tôi không? Chắc có, các anh ấy có những cái ống nhòm có thể thu cả trái đất vào tầm mắt. Tôi đến gần quả bom. Cảm thấy có ánh mắt các anh chiến sỹ dõi theo mình, tôi không sợ nữa. Tôi sẽ không đi khom. Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới.

(Trích Ngữ văn 9 – tập hai, NXB giáo dục, 2014)

Câu 1:  Tìm và chỉ rõ kiểu thành phần biệt lập có trong đoạn trích?
Câu 2:  Điều gì khiến nhân vật tôi đến gần quả bom lại cảm thấy không sợ nữa?
Câu 3: Trong câu văn: “Chắc có, các anh ấy có những cái ống nhòm có thể thu cả trái đất vào tầm mắt.”, tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Biên pháp đó có tác dụng gì trong việc thể hiện tình cảm của  nhân vật “ tôi” với các anhh lính cao xạ?

Câu 4: Suy nghĩ “ tôi sẽ không đi khom” cho thấy nét đẹp gì của nhân vật “tôi”?
Câu 5:  Từ đoạn trích trên và những hiểu biết xã hội, em hãy viết một đoạn văn ( khoảng nửa trang giấy thi) trình bày suy nghĩ suy nghĩ của em về mối quan hệ giữa các cá nhân và tập thể.

PHIẾU BÀI TẬP SỐ 8

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Để nêu suy nghĩ của mình về ba cô gái thanh niên xung phong trong truyện, một bạn học sinh viết: Truyện đâu chỉ ca ngợi tinh thần dũng cảm của ba cô gái thanh niên sung phong trên tuyến đường Trường Sơn quyết liệt mà truyện còn làm nổi bật tâm hồn trong sáng, thơ mộng, hồn nhiên, lạc quan của họ.

a) Chép lại câu văn trên sau khi đã sửa hết các lỗi về chính tả và cách dùng từ.
b) Nếu coi đây là câu mở đầu cho một đoạn văn kiểu tổng hợp-phân tích-tổng hợp, thì theo em đề tài của đoạn văn ấy là gì? Đề tài của đoạn văn trước đó là gì?
c) Hãy viết tiếp sau câu mở đoạn trên khoảng 10 – 12 câu văn để hoàn chỉnh đoạn văn với đề tài mà em vừa xác định. (Trong đó có ít nhất một lời dẫn trực tiếp và câu kết đoạn là một câu cảm thán).

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

II. ĐỀ LUYỆN

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi

Phần 1: (6 điểm) Đọc đoạn văn sau và thực hiện các yêu cầu dưới đây:

Tôi dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom.Đất rắn. Những hòn sỏi theo tay tôi bay ra hai bên. Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom.Một tiếng động sắc đến gai người, cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí! Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành.Hoặc là nóng từ bên trong quả bom.Hoặc là mặt trời nung nóng.”

(Trích Những ngôi sao xa xôi  – Lê Minh Khuê)

Câu 1: Nhân vật “tôi” trong đoạn trích trên là ai? Trong đoạn trích, tác giả miêu tả nhân vật ấy đang làm công việc gì?Qua công việc đó, nhân vật đã bộc lộ những vẻ đẹp phẩm chất nào?
Câu 2: Nhận xét về cách sử dụng các kiểu câu trong đoạn trích và nêu hiệu quả sử dụng các kiểu câu này trong việc biểu đạt nội dung?

Câu 3: Viết một đoạn văn khoảng 10 câu theo phép lập luận tổng – phân – hợp phân tích nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật “tôi” trong  lần đi làm nhiệm vụ được nhắc đến qua đoạn trích trên. Trong đoạn văn có sử dụng một câu ghép chính phụ. (Gạch chân và chú thích rõ)
Câu 4: Kể tên một tác phẩm trong chương trình Ngữ văn 9 cùng đề tài với truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”? Ghi rõ tên tác giả.

Câu
Yêu cầu
Điểm
Phần 1: (6 điểm)
Câu 1
1,25 điểm
– Nhân vật “tôi” là Phương Định
– Tác giả miêu tả nhân vật đang chuẩn bị và phá bom trên cao điểm
– Vẻ đẹp phẩm chất: gan dạ, dũng cảm, bình tĩnh, tự tin
0,25 đ
0,5 đ|
0,5 đ
Câu 2
1 điểm
– Sử dụng các kiểu câu trần thuật ngắn, câu rút gọn
– Hiệu quả (tác dụng): tạo nhịp nhanh, làm nổi bật : không khí căng thẳng nơi chiến trường, tâm trạng hồi hộp, lo lắng của Phương Định, phẩm chất dũng cảm, tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
0,5 đ

0,5 đ

Câu 3
3,75 điểm
Học sinh có nhiều cách diễn đạt để hoàn thành đoạn văn nhưng cần biết triển khai lí lẽ và dẫn chứng hợp lí:

* Về nội dung:

– Phân tích diễn biến tâm lí nhân vật khi làm nhiệm vụ. (1 đ)
+ Căng thẳng, lo lắng khi tới gần quả bom.
+ Can đảm, dũng cảm, bình tĩnh, bản lĩnh vững vàng và hành động dứt khoát khi châm mìn phá bom.
+ Hồi hộp, lo lắng nhưng đầy tinh thần trách nhiệm khi chờ bom nổ

– Nhận xét về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật của tác giả (1 đ)|
+ Miêu tả tâm lí nhân vật qua suy nghĩ, hành động tinh tế.
+ Sử dụng nhiều câu trần thuật ngắn, câu rút gọn …
+ Nghệ thuật ẩn dụ chuyển đổi cảm giác
+ Ngôi kể thứ 1 và ngôn ngữ độc thoại nội tâm

– Diễn tả tính chất công việc nguy hiểm, không khí căng thẳng nơi cao điểm. (0,25đ)

-Phẩm chất anh hùng trong chiến đấu của cô gái trẻ. (0,5đ)

GV cần lưu ý:

Diễn đạt được ý song chưa sâu . (1,5 điểm)
Không bám vào nghệ thuật còn mắc vài lỗi diễn đạt (1điểm)
Ý quá sơ sài, nhiều lỗi diễn đạt (0,75 điểm)
Chưa thể hiện được phần lớn ý, sai về nội dung, diễn đạt kém… (0,5đ)

* Về hình thức:

– Đạt yêu cầu về số câu và kiểu đoạn văn tổng phân hợp.
– Có sử dụng một câu ghép chính phụ (Nếu không chú thích rõ ràng thì không cho điểm)

 

 

2,75 đ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 đ

Câu 4
0,5 điểm
– Tác phẩm cùng đề tài: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
– Tác giả: Phạm Tiến Duật
0,5 đ
Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 2 (4 điểm)

  “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê là một trong những tác phẩm thành công viết về những nữ thanh niên xung phong thời kì cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc ta đang diễn ra ác liệt, nhất là trên tuyến đường Trường Sơn. Trong tác phẩm có đoạn:

Chị Thao vấp ngã, tôi đỡ chị.Nhưng chị vùng ra, mắt mở to, mờ trắmg đi như không còn sự sống.Sao vậy?Tôi không hiểu. Chị kéo luôn tay tôi, sà xuống mô đất. Vâng, một mô đất nhỏ, hơi dài, phủ đầy thuốc bom màu xám.”

  1. Đoạn văn trên và tác phẩm được kể bằng lời của nhân vật nào? Nêu hiệu quả của cách chọn vai kể ấy.
  2. Chỉ ra một câu ghép và nêu rõ cấu tạo ngữ pháp của câu ghép đó.
  3. Trong không khí cả nước hân hoan kỉ niệm 40 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, càng trân trọng, ngưỡng mộ thế hệ trẻ Việt Nam thời chống mĩ – những con người đã không tiếc máu xương để đem lại nền hòa bình cho nước nhà, ta càng không khỏi giật mình trước lối sống thờ ơ, vô cảm của một bộ phận lớp trẻ hiện nay.Bằng một đoạn văn khoảng ½ trang giấy thi, em hãy nêu suy nghi của mình về vấn đề này.
Phần 2 (4 điểm)
1.+ Lời kể của nhân vật: Phương Định – nhân vật chính của truyện
+ Tác dụng:
– Tạo điểm nhìn phù hợp để miêu tả chân thực cuộc sống, chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn.
– Tạo điều kiện thuận lợi để tác giả miêu tả sinh động thế giới nội tâm của nhân vật ….
2. – Học sinh xác định đúng 1 câu ghép
– Chỉ đúng cấu tạo câu ghép.
3. Đoạn văn: *Về hình thức: Đúng hình thức đoạn văn khoảng1/2 trang.
– Điễn đạt lưu loát.

*Về nội dung: Đây là đoạn văn nghị luận xã hội => Học sinh có những suy nghĩ, cách diễn đạt khác nhau song cần:

– Giải thích ngắn gọn thế nào là vô cảm và biểu hiện của hiện tượng vô cảm.
– Nguyễn nhân dẫn tới hiện tượng đó hiện nay. Hậu quả do hiện tượng này đem lại.
– Biện pháp khắc phục liên hệ bản thân
(Mỗi ý đúng trong phần nội dung được 0.,5 điểm)

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 3 (3 điểm):

Trong tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi”, Lê Minh Khuê đã viết:

…”Tôi dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom. Đất rắn. Những hòn sỏi theo tay tôi bay ra hai bên. Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt tôi. Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí! Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành. Hoặc là nóng từ bên trong quả bom. Hoặc là mặt trời nung nóng.”…

Câu 1: Nhân vật “Tôi” trong đoạn văn bản trên là ai? Công việc của nhân vật ấy được miêu tả ở đây là gì?

Câu 2: Nhận xét của em về cách diễn đạt của đoạn văn trên và nêu rõ tác dụng của cách viết này trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm?
Câu 3: Ngoài tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi”, hãy kể tên hai tác phẩm thơ và truyện trong chương trình Ngữ văn 9 cũng có nội dung phản ánh sự khốc liệt của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước tại chiến trường miền Nam. Nêu rõ tác giả của từng tác phẩm.

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 3
Câu 1
(0.5điểm)
– Nhân vật “Tôi” trong đoạn văn bản trên là: nhân vật Phương Định.
– Công việc của nhân vật được miêu tả ở đây là: một lần phá bom.
0.25đ
0.25đ
Câu 2
(1.5điểm)
– Nhận xét về cách diễn đạt của đoạn văn trên: sử dụng hàng loạt câu văn ngắn tạo nhịp nhanh.
– Tác dụng của cách viết này trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm:+ Gợi tả không khí gấp gáp, căng thẳng, khẩn trương, sự khốc liệt, hiểm nguy, chết chóc của chiến trường…
+ Khẳng định, ngợi ca vẻ đẹp của lòng dũng cảm, bất chấp hiểm nguy gian khổ, ý chí quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ mở đường của người nữ TNXP – hình ảnh đẹp tiêu biểu của tuổi trẻ Việt Nam anh hùng thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
0.5đ

 

Câu 3
(1điểm)
Hai tác phẩm thơ và truyện trong chương trình Ngữ văn 9 cũng có nội dung phản ánh sự khốc liệt của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước tại chiến trường miền Nam:

– Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng.
– Bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiệt Duật.

 

 

0.5đ
0.5đ

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 4: (4 điểm)

Dưới đây là một đoạn văn trích trong tác phẩm “ Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê:

Chúng tôi có ba người.Ba cô gái. Chúng tôi ở trong một cái hang dưới chân cao điểm. Con đường qua trước hang, kéo lên đồi, đi đến đâu đó, xa! Đường bị đánh lở loét, màu đất đỏ, trắng lẫn lộn.Hai bên đường không có lá xanh.Chỉ có những thân cây bị tước khô cháy. Những cây nhiều rễ nằm lăn lóc. Những tảng đá to. Một vài cái thùng xăng hoặc thành ô tô méo mó, han gỉ nằm trong đất.

(Ngữ văn 9, tập 2, tr 113-144)

Câu 1:“Chúng tôi” ở đây là những ai? Đoạn văn giới thiệu trên đã hé mở những gì về cuộc sống và công việc của họ?

Câu 2: Xác định ngôi kể của truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”. Việc lựa chọn ngôi kể như vậy có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của tác phẩm?

Câu 3: Nêu hoàn cảnh sáng tác truyện ‘Những ngôi sao xa xôi”; kể tên một tác phẩm khác trong chương trình Ngữ văn lớp 9 sáng tác cùng năm và ghi rõ tên tác giả

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
PHẦN 4 (4 điểm):
NỘI DUNG
ĐIỂM
 

Câu 1
– “Chúng tôi” là Phương Định, Nho, Thao (0.5)
– Đoạn văn hé mở:
+ Cuộc sống đầy khó khăn, gian khổ, khốc liệt (0.25)
+ Công việc nguy hiểm của 3 cô gái (0.25)
 

1.0 đ

 

 

 

Câu 2
– Ngôi kể: truyện kể theo ngôi thứ nhất, người kể chuyện là nhân vật chính (0.5)
– Tác dụng của việc lựa chọn ngôi kể:
+ Phù hợp với nội dung tác phẩm (0.5)
+ Tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả miêu tả, biểu hiện thế giới nội tâm nhân vật (0.5)Tạo nên điểm nhìn phù hợp để miêu tả hiện thực cuộc chiến đấu ở một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn (0.5)
 

 

 

2.0 đ

Câu 3
– Truyện “Những ngôi sao xa xôi” viết năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra rất ác liệt (0.5)
– Tác phẩm viết cùng năm:  “Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ” – Tác giả: Nguyễn Khoa Điềm (0.5)
1.0 đ
Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 5 (5 điểm)

Đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Chúng tôi bị bom vùi luôn. Có khi bò trên cao điểm về chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng trắng loá trên khuôn mặt nhem nhuốc. Những lúc đó, chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen”.

Câu 1: Đoạn văn trên trích trong văn bản nào? Tác giả là ai? Nêu hoàn cảnh sáng tác của tác phẩm.
Câu 2: Câu văn “Những lúc đó, chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen” gợi cho em liên tưởng đến câu thơ nào có trong chương trình Ngữ văn 9, nêu tên bài thơ và tác giả?

Câu 3:“Chúng tôi” được nói tới trong đoạn văn là những ai? Nụ cười và những lời đùa gọi nhau của các nhân vật ấy thể hiện vẻ đẹp nào ở họ?
Câu 4: Từ đó, chúng ta thấy khi gặp khó khăn, thử thách trong cuộc sống, rất cần tinh thần lạc quan, ý chí và nghị lực.

Hãy viết đoạn văn nghị luận khoảng 10 câu theo phép lập luận diễn dịch để bàn về vấn đề trên.

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 5
Câu 1

(1đ)

– Tác phẩm: Những ngôi sao xa xôi.
– Tác giả: Lê Minh Khuê.
– Hoàn cảnh sáng tác: Năm 1971, khi cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra vô cùng ác liệt.
0.25đ
0.25đ
0.5đ
Câu 2

(1đ)

– Câu văn “Những lúc đó, chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen” gợi cho em liên tưởng đến câu thơ “Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha”.
– Trong tác phẩm “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến Duật.
0.5đ

0.5đ

Câu 3

(1đ)

“Chúng tôi” được nói tới trong đoạn văn là ba cô gái: Nho, Thao, Phương Định.
– Nụ cười và những lời đùa gọi nhau của các nhân vật ấy gợi lên ở họ sự hồn nhiên, yêu đời, lạc quan và ý chí nghị lực vượt lên khó khăn, gian khổ của cuộc chiến tranh…
0.5đ

0.5đ

Câu 4
(2đ)
a. Về hình thức: (0.5đ)

– Đoạn văn nghị luận khoảng 10 câu theo phép lập luận diễn dịch.
– Có cách viết mạch lạc, rõ ràng.

0.5đ
b. Về nội dung:(1.5đ)

Đây là đoạn văn nghị luận xã hội có tính chất mở.

Gợi ý:

– Khẳng định:  Khi gặp khó khăn thử thách rất cần tinh thần lạc quan, ý chí và nghị lực.
– Hiểu được thế nào là tinh thần lạc quan, ý chí và nghị lực: là thái độ sống, niềm tin vào cuộc sống tốt đẹp; là sự dũng cảm, nghị lực phi thường vượt qua mọi khó khăn thử thách…

– Lí giải được tại sao cần tinh thần lạc quan, ý chí và nghị lực:
+ Trong cuộc sống có rất nhiều gian nan, thử thách thì tinh thần lạc quan, ý chí và nghị lực rất quan trọng, giúp ta có niềm tin vượt qua mọi khó khăn để đến gần thành công.
+ Và ngược lại…
+ Có dẫn chứng minh họa…

– Liên hệ bản thân…

* Lưu ý: Hướng dẫn chấm chỉ nêu một số nội dung cơ bản mang tính định hướng. Khi chấm cần tôn trọng những suy nghĩ chân thực của học sinh. Khuyến khích đối với những bài viết có liên hệ thực tế tích cực.

0.25đ

 

0.25đ

0.5đ

0.5đ

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
PHẦN 6 (3 điểm)

Trong truyện “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê (Ngữ văn 9, tập 2), người kể chuyện có đoạn xưng “chúng tôi”: “Còn chúng tôi thì chạy trên cao điểm cả ban ngày. Mà ban ngày chạy trên cao điểm không phải chuyện chơi…”

Lại có những đoạn xưng “tôi” kể chuyện: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá…”

Câu 1.Nhân vật xưng “tôi” trong truyện là ai?

Câu 2: Giải thích ý nghĩa sự thay đổi ngôi xưng trong truyện?
Câu 3: Nhân vật “tôi” cùng đồng đội trong tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” là những con người dũng cảm tiêu biểu cho tuổi trẻ Việt Nam anh hùng thời kháng chiến chống Mĩ.Từ suy nghĩ, hành động của các nhân vật trên và những hiểu biết xã hội, em hãy viết một đoạn văn (khoảng 2/3 trang giấy thi) trình bày suy nghĩ về lòng dũng cảm của tuổi trẻ trong thời đại ngày nay.

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
ĐA PHẦN 6 (3 điểm)

Câu 1.Nhân vật xưng “tôi” trong đoạn trích trên là Phương Định. (0,25 đ)
Câu 2: Giải thích ý nghĩa sự thay đổi ngôi xưng trong truyện:

– Đảm bảo thống nhất một ngôi kể (ngôi thứ nhất) trong diễn biến câu chuyện  (0,25 đ)
– Phù hợp với nội dung truyện: khắc họa vẻ đẹp chung và riêng của các nhân vật qua cảm nhận của Phương Định – nhân vật chính và là một trong ba cô gái trong tổ trinh sát. (0,5 đ)

Câu 3: (2 điểm)

Yêu cầu cần đạt

*Hình thức : Đoạn văn nghị luận, không sai chính tả, lỗi diễn đạt, có liên kết, khoảng 2/3 trang giấy thi.
*Nội dung:

A. Khẳng định lòng dũng cảm của các nhân vật trong tác phẩm

– Phương Định, Thao, Nho trong tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi” là những nữ TNXP gan dạ, dũng cảm, dám hi sinh tuổi thanh xuân, quên đi sự sống của bản thân (có nghĩ đến cái chết – nhưng rất mờ nhạt), sẵn sàng đối mặt với những hiểm nguy, khốc liệt của chiến tranh để hoàn thành nhiệm vụ riêng, cùng đồng đội góp phần cho những đoàn xe thông tuyến.
– Là tiêu biểu cho tuổi trẻ Việt Nam anh hùng thời kháng chiến chống Mĩ.

B. Suy nghĩ về lòng dũng cảm của tuổi trẻ trong thời đại ngày nay

– Giải thích khái niệm lòng dũng cảm
– Nêu biểu hiện lòng dũng cảmcủa tuổi trẻ trong thời đại ngày nay.|
– Giải thích nguyên nhân làm nên dũng cảm và ý nghĩa của những việc làm thể hiện lòng dũng cảm.
– Phê phán biểu hiện hèn nhát, yếu đuối
– Bài học về nhận thức và hành động:

+ Khi gặp phải những khó khăn, thử thách trong học tập, công tác và đời sống con người phải có ý chí cao để vượt lên, đạt kết quả và thành công.
+ Khi phải đối đầu với cái xấu, cái tiêu cực hoặc kẻ thù của dân tộc, phải có lòng dũng cảm để đấu tranh giành thắng lợi.
+ Lòng dũng cảm cần thiết đối với mỗi người, xã hội và dân tộc.
+ Liên hệ bản thân

Biểu điểm:

– Hoàn thành tốt các yêu cầu trên: 2  điểm
– Đạt phần lớn các yêu cầu trên: 1.5 điểm
– Chưa nêu đầy đủ nội dung khái quát, sơ sài, lan man, ý kiến, quan điểm chưa thật rõ ràng, vẫn còn một số lỗi diễn đạt: 1 điểm
– Đoạn văn viết quá sơ sài, sai lạc nội dung, còn nhiều lỗi diễn đạt:0.5 điểm

(GV căn cứ vào bài làm của HS để định ra các mức điểm còn lại)
– Đoạn văn quá dài hoặc quá ngắn:     trừ 0.5 điểm

Phần 7 (4 điểm):

Dưới đây là những đoạn trích truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi) Của Lê Minh Khuê.
– “…. Đơn vị chăm chúng tôi ra trò. Có gì lại bảo:” Để cho bọn trinh sát, chúng nó ở trên đó vắng…”|
– “…..Có gì lý thú đây nếu các bạn tôi không quay về?Điện thoại réo.Đại đội trưởng hỏi tình hình. Tôi nói như gắt vào máy”
– Trinh sát chưa về. Không hiểu sao mình lại gắt nữa….”
– “…. Sốt ruột, tôi chạy ra ngoài một tí.Không thấy gì ngoài khói bom.Tôi lo.”…

Câu 1: Truyện: “Những ngôi sao xa xôi” Được kể bằng ngôi kể thứ nhất nhưng người kể lúc xưng “tôi”, lúc lại xưng “chúng tôi”. Em hãy lí giải vì sao có sự thay đổi đó.

Câu 2: Các phần trích trên nhắc tới những ai? Qua đó họ đã thể hiện phẩm chất cao đẹp nào?
Câu 3: Viết một đoạn văn có độ dài khoảng 10-12 câu theo phép lập luận Tổng hợp – phân tích – Tổng hợp để làm rõ vẻ đẹp phẩm chất của các nhân vật đó qua các phần trích trên.

ĐA Phần 7: 4 điểm.
Câu 1: 0,5đ

Xưng tôi: Nói về suy nghĩ, cảm nhận riêng của nhân vật tôi: 0,25đ
Xưng chúng tôi: Nói về hoàn cảnh sống và chiến đấu, về công việc chung của cả 3 cô gái: 0. 25đ

Câu 2: 1 đ

Nhân vật: PĐ, đại đội trưởng, Nho, Thao 0,5đ ( thiếu 1 nhân vật – 0,25đ)
Phẩm chất: Tinh thần đồng đội gắn bó thắm thiết. 0,5đ

Câu 3: 2,5đ

– HT: 0,5 đ ( Yêu cầu như câu 3 phần 1: 0,25 đúng HT đoạn văn TPH: 0,25đ ND: 2,0đ
– HS phân tích làm rõ tinh thần đồng đội của các cô gái TNXP và các đồng đội khác trên cao điểm.
– Lo lắng cho đồng đội: gatứ với đại đội trưởng, tâm trạng sốt ruột khi đồng đội đi làm nhiệm vụ….
– Quan tâm của đơn vị…

Phần 8: Cho đoạn văn sau: “ Tôi rửa cho Nho bằng nước đun sôi trên bếp than. Bông băng trắng. Vết thương không sâu lắm, vào phần mềm.Nhưng vì bom nổ gần, Nho bị choáng.Tôi tiêm cho Nho.Nho lim dim mắt, dễ chịu, có lẽ không đau lắm.chị Thao luẩn quẩn bên ngoài lúng túng như chẳng biết làm gì mà lại rất cần được làm việc”

( Trích Ngữ văn 9/ tập 2, NXB Giáo dục, 2015)

1, Tìm và gọi tên thành phần biệt lập trong câu: “Nho lim dim mắt, dễ chịu, có lẽ không đau lắm”.Chỉ ra một câu phủ định trong những câu văn đã cho.

2, Nhân vật tôi trong đoạn trích là ai?Được miêu tả ở hoàn cảnh nào?Những câu văn trên giúp em hiểu thêm nét đẹp gì ở các nhân vật?

3, Cũng sử dụng cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất, trong một văn bẳn khác Đ. Đi phô viết: “Tôiđeo gùi sau lưng,khoác súng bên vai và giương trên đầu một chiếc dù lớn bằng da dê, xấu xí, vụng về, nhưng lại à thứ cần thiết nhất cho tôi.”

a, Ghi lại tên văn bản có chứa câu văn trên. Cuộc sống một mình của nhân vật Tôi trong đoạn trích kể từ khi 27 tuổi khiến em liên tưởng đến nhân vật nào đã học trong chương trình ngữ văn 9?
b, Từ văn bản có chứa câu văn trên và những hiểu biết xã hội em hãy viết một đoạn văn khoảng nửa trang giấy thi trình bày suy nghĩ của mình về nghị lực vượt khó khăn của mỗi người trong cuộc sống hiện nay.

Phần 8
Câu 1: 1,0
–         HS tìm đúng thành phần biệt lập: Tình thái ( Có lẽ)
–         Câu phủ định: Vết thương không sâu lắm,
Câu 2

1 điểm

–         Nhân vật Phương Định
–         Hoàn cảnh: Sau 1 lần đi phá bom. Nho bị thương
–         Nét đẹp: Tình cảm đồng đội gắn bó sâu nặng- sự quan tâm
Câu 3
a,  – Nêu đúng tên văn bản: Rô bin xơn ngoài đảo hoang
–          Tên nhân vật:  anh thanh niên làm công tác khí tượng…b, Phải đảm bảo các yêu cầu
–         Nội dung: nhận thức đúng – giải thích được nghị lực vượt khó và trình bày ngắn gọn suy nghĩ về một vài biểu hiện về nghi lực vượt khó, tinh thần lạc quan trong cuộc sống của mỗi người
+ Nghị lực sống là những cố gắng quyết tâm vượt qua những thử thách trước mắt.
+ Nghị lực vượt khó..là những quyết tâm, là ý chí vượt qua mọi gian nan thử thách trong cuộc sống- Thấy đựơc ý nghĩa, tầm quan trọng của nghị lực vượt khó tinh thần lạc quan trong cuộc sống từ đó có những giải pháp rèn luyện, liên hệ cần thiết+ Cuộc sống là như vậy, có ai thành công mà không phải nếm trải sự cay đắng, khổ cực, có ai bước đến đỉnh vinh quang mà không phải bước chân trên con đường đầy chông gai, nguy hiểm.Con đường nào cũng có những tảng đá dù lớn hay nhỏ cản trở những bước chân của chúng ta, con đường đi ấy chính là con đường đời của mỗi người còn tảng đá chính là những thử thách mà ta gặp phải trên con đường ấy, tảng đá nhỏ tượng trưng cho những sóng gió nhỏ mà ta có thể dễ dàng vượt qua, còn những tảng đá lớn là những thử thách khó mà đòi hỏi ta phải cố gắng, kiên trì mới có thể vượt qua được. Những lúc gặp khó khăn ấy, bạn sẽ làm gì? Kiên quyết cố gắng hay đi giật lùi những bước chân để về vạch xuất phát. Hay sẽ dồn hết ý chí, nghị lực để vượt qua khó khăn ấy vì sự thành công nào cũng phải trả giá bằng sức lực và ý chí.-         Hình thức; Đảm bảo đúng yêu cầu đoạn văn nghị luận tự chọn kiểu đoạn văn. Có sự kết hợp các phương thức biểu đạt, diễn đạt sinh động…
Phiếu học tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 9: ( 2 điểm)

Dưới đây là một đoạn trích trong truyện ngắn  Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê: … Nhưng quả bom nổ.Một thứ tiếng kỳ quái, đến váng óc.Ngực tôi nhói, mắt cay mãi mới mở ra được.Mùi thuốc bom buồn nôn. Ba tiếng nổ nữa tiếp theo.Đất rơi lộp bộp, tan đi âm thầm trong những bụi cây . Mảng bom xé không khí, lao và rít vô hình trên đầu”( Trang 118)

1,Nhân vật Tôi trong đoạn văn trên là ai? Có vai trò gì trong tác phẩm? Theo em việc lựa chọn ngôi kể như vậy có tác dụng gì ?

2, Tìm một phép liên kết được sử dụng trong đoạn văn trên và gọi tên phép liên kết đó.

ĐA Phần 9: ( 2 điểm)

1, (1,5 điểm)

– Nhân vật: Phương Định
– Người kể chuyện
– Tác dụng:
2, ( 0,5 điểm) – Chỉ rõ phép liên kết

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 10: (6 điểm)

…“ Không hiểu vì sao mình gắt nữa.Lại một đợt bom. Khói vào hang. Tôi ho sặc sụa và tức ngực.Cao điểm bây giờ thật vắng.Chỉ có Nho và chị Thao.Và bom.Và tôi ngồi đây. Và cao xạ đặt bên kia quả đồi. Cao xạ đang bắn.”

(Trích Ngữ văn 9, tập 2, NXB Giáo dục)

1, Đoạn trích trên được rút từ tác phẩm nào?Ai là tác giả?Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ấy?

2, Xét về cấu trúc ngữ pháp, câu Lại một đợt bom là kiểu câu gì?Việc nhà văn sử dụng những câu văn liên tiếp trong đoạn văn trên nhằm diễn tả điều gì?

3, Bằng sự hiểu biết của em về tác phẩm nêu trên, hãy viết một đoạn văn nghị luận theo phép lập luận diễn dịch khoảng 10 -12 câu có một câu ghép và một phép thế, trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp của ba nhận vật được nhắc tới trong đoạn văn trên. (Gạch chân câu ghép và từ ngữ thực  hiện phép thế.)

ĐA Phần 10: (6 điểm).

1, Đoạn trích trên được rút từ tác phẩm nào? Ai là tác giả?  Nêu hoàn cảnh ra đời của tác phẩm ấy?

  • Tác phẩm: Những ngôi sao xa xôi
  • Tác giả: Lê Minh Khuê
  • Hoàn cảnh sáng tác: 1971 – cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước…

2, Xét về cấu trúc ngữ pháp, câu Lại một đợt bom. là kiểu câu gì? Việc nhà văn sử dụng những câu văn ngắn liên tiếp trong đoạn văn trên nhằm diễn tả điều gì?

  • Câu: Lại một đợt bom – là câu đặc biệt – thông báo về sự…
  • Mục đích của việc sử dụng những câu văn ngắn liên tiếp:

3, Bằng sự hiểu biết của em về tác phẩm nêu trên, hãy viết một đoạn văn nghị luận theo phép lập luận diễn dịch khoảng 10 -12 câu có một câu ghép và một phép thế, trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp của ba nhận vật được nhắc tới trong đoạn văn trên. (Gạch chân câu ghép và từ ngữ thực  hiện phép thế.)

*. Hình thức:  1,5 điểm

– Đúng đoạn diễn dich-  đủ số câu
– Có câu ghép và phép thế

*. Nội dung (2 điểm)

Làm rõ vẻ đẹp của ba nhận vật: chị Thao, Phương Định, Nho

+ Vẻ đẹp tâm hồn
+ Phẩm chất anh hùng

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 11: ( 6 điểm) Cho đoạn văn sau:

…“Quen rồi.Một ngày chúng tôi phá bom đến năm lần. Ngày nào ít: ba lần. Tôi có nghĩ tới cái chết.Nhưng một cái chết mờ nhạt, không cụ thể. Còn cái chính: liệu mìn có nổ, bom có nổ không? Không thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai? Tôi nghĩ thế.”.

Câu 1: Đoạn văn trên có trong văn bản nào?  của ai? Nêu hoàn cảnh ra đời của văn bản đó?

Câu 2: Đoạn văn trên thuộc kiểu ngôn ngữ đối thoại, độc thoại hay độc thoại nội tâm? Kiểu ngôn ngữ này em còn gặp trong những văn bản nào của chương trình Ngữ văn lớp 9?Kể tên những văn bản đó và nêu tên tác giả. (ít nhất 2 văn bản).
Câu 3: Từ sự hiểu biết của em về tác phẩm kể trên, hãy viết đoạn văn nghị luận theo kiểu diễn dịch khoảng 12 câu, trình bày cảm nhận của em về vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Tôi trong tác phẩm. Trong đoạn văn có sử dụng thành phần phụ chú và phép nối để liên kết câu.

Câu
Yêu cầu
Điểm
Phần 11: (6 điểm)
Câu 1
1,5 điểm
–         Tên văn bản : Những ngôi sao xa xôi
–         Tên tác giả : Lê Minh Khuê
–         Hoàn cảnh sáng tác : 1971- giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra cam go khốc liệt
( Nếu chỉ nêu được năm 1971 cho 0,25 điểm)
0,5 đ
0,5 đ
0,5đ
Câu 2
1,0 điểm
–         Kiểu ngôn ngữ độc thoại nội tâm
–         Kể đúng tên 2 tác phẩm, hai tác giả: ( làng của Kim Lân, đoạn trích “ Kiều ở lầu Ngưng Bích” – Trích “Truyện Kiều” của Nguyễn Du
( Kể được một tác giả – 1 tác phẩm: 0,25 điểm)
0,5 đ
0,5 đ
Câu 3

3,5 điểm

Học sinh có nhiều cách diễn đạt để hoàn thành đoạn văn nhưng cần biết triển khai lí lẽ và dẫn chứng hợp lí:

* Về nội dung: ( 2, 5 điểm)

Chú ý:  Khai thác nghệ thuật: xây dựng tình huống truyện, ngôi kể, miêu tả tâm lí nhân vật…, thông qua các dẫn chứng để thấy được  vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật

– Cô rất trẻ ,  có thời học sinh hồn nhiên vô tư bên người mẹ trong những ngày thanh bình của thành phố.

– Ngay giữa chiến trường ác liệt, Phương Định vẫn không mất đi sự hồn nhiên, trong sáng : cô  hiện lên rất đời thường, rất thực với những nét đẹp tâm hồn :  nhạy cảm, hay mơ mộng và thích hát. ( Cảm xúc của Đình trước cơn mưa đá)

– Là cô gái kín đáo trong tình cảm và tự trọng về bản thân mình. (Hay ngắm mắt mình qua gương, biết mình đẹp và được các anh bộ đội để ý nhưng không tỏ ra săn sóc, vồn vã….,  nét kiêu kì của những cô gái Hà thành)
– Tình cảm đồng đội sâu sắc :  yêu mến  hai cô bạn cùng tổ, yêu mến và cảm phục tất cả những chiến sĩ mà cô gặp trên tuyến đường Trường Sơn. (Chăm sóc Nho khi Nho bị thương….)

– Truyện kể theo ngôi thứ nhất (nhân vật kể là nhân vật chính) phù hợp với nội dung truyện và thể hiện tâm trạng suy nghĩ của nhân vật. Tác giả am hiểu và miêu tả sinh động nét tâm lí của những nữ thanh niên xung phong.

( Khi làm bài học sinh có thể đan xen nội dung và nghệ thuật)

GV cần lưu ý:

# Diễn đạt lưu loát, trình bày đúng đủ ý : 2,0 điểm
Diễn đạt được ý song chưa sâu . (1,5 điểm))
# Chưa biết bám vào nghệ thuật, và còn mắc lỗi : ( 1 điểm)
Ý quá sơ sài, nhiều lỗi diễn đạt (0,75 điểm)
Chưa thể hiện được phần lớn ý, sai về nội dung, diễn đạt kém… (0,5đ)

* Về hình thức: ( 1,5 điểm)

– Đạt yêu cầu về số câu và kiểu đoạn diễn dịch.

– Có sử dụng  thành phần phụ chú  và phép nối liên kết ( chú thích rõ ràng thì cho mỗi ý 0,5 điểm – không chú thích cho mỗi ý 0,25)

 

 

 

 

 

 

0,5 đ

 

0,5 đ

 

 

 

0,5 đ

 

 

0,5 đ

 

 

0,5 đ

 

0,5 đ

1 đ

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 12 (5 điểm):

Chị Thao vấp ngã, tôi đỡ chị: Nhưng chị vùng ra, mắt mở to, mờ trắng đi như không còn sự sống. Sao vậy?Tôi không hiểu. Chị kéo luôn tay tôi, sà xuống mô đất. Vâng, một mô đất nhỏ, hơi dài, phủ đầy thuốc bom màu xám.

(Trích Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục, 2015)

  1. Tìm và gọi tên thành phần biệt lập trong câu “Vâng một mô đất nhỏ, hơi dài, phủ đầy thuốc bom màu xám”. Chỉ ra câu phủ định trong những câu văn đã cho.
  2. Nhân vật “tôi” trong đoạn trích là ai, được miêu tả ở hoàn cảnh nào? Những câu văn trên giúp em hiểu thêm nét đẹp gì ở các nhân vật?
  3. Cũng sử dụng cách kể theo ngôi kể thứ nhất, trong một văn bản khác, Đ.Đi – phô viết:”…. và lắm khi tôi đứng lặng ngắm nghía bản thân mình, tôi cứ mỉm cười tưởng tượng tôi lang thang khắp miền Y – oóc – sai với trang bị và áo quần như vậy.”

4. Ghi lại tên văn bản có chứa câu văn trên. Cuộc sống một mình của nhân vật “tôi” trong đoạn trích kể từ khi 27 tuổi khiến em liên tưởng tới nhân vật nào đã học trong chương trình Ngữ văn 9.

5. Từ văn bản nào có chứa câu văn trên và những hiểu biết xã hội, em hãy viết một đoạn văn (khoảng nửa trang giấy thi) trình bày suy nghĩ về tinh thần lạc quan trước khó khăn của mỗi người trong cuộc sống.

 
Phần 12 (5 điểm)
  
Câu 1: (1,5đ)
HS tìm đúng
– Thành phần biệt lập (Đề 1: có lẽ – tình thái: Đề 2 Vâng – gọi đáp….)
– Câu phủ định
 1,0

0,5

 
Câu 2: (1,0đ)Hs nêu đúng
– Nhân vật tôi: Phương Định
– Hoàn cảnh: sau một lần đi phá bom, Nho bị thương ….
– Nét đẹp: tình cảm đồng đội gắn bó sâu nặng (sự quan tâm)
 0,25
0,25
0,5
 
Câu 3 (2,5đ)
a. HS nêu đúng:

– Tên văn bản
– Tên nhân vật

b. HS phải đảm bảo những yêu cầu về:

– Nội dung:

+ Nhận thức đúng (giải thích) về nghị lực vựợt khó (Đề 1), tinh thần lạc quan (Đề 2) và trình bày ngắn gọn suy nghĩ về một (một vài) biểu hiện về nghị lực vượt khó, tinh thần lạc quan trong cuộc sống của mỗi người….

+ Thấy được ý nghĩa, tầm quan trọng của nghị lực vượt khó, tinh thần lạc quan trong cuộc sống: từ đó có những giải pháp rèn luyện, liên hệ cần thiết….

– Hình thức:

Là một đoạn văn nghị luận (tự chọn kiểu lập luận), có sự kết hợp với các phương thức biểu đạt, diễn đạt sinh động, độ dài theo quy định….

Lưu ý: Khuyến khích HS có suy nghĩ riêng, tuy nhiên phải lí giải hợp lí, thuyết phục. Phần liên hệ cần chân thành. Không cho điểm đoạn có suy nghĩ lệch lạc, tiêu cực. Nếu đoạn văn quá dài hoặc quá ngắn hoặc nhiều đoạn trừ 0,5 điểm.

 

0,25

0,25

 

1,5

 
Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 13 (4 điểm):

        “Những ngôi sao xa xôicủa Lê Minh Khuê là một trong những tác phẩm thành công viết về nữ thanh niên xung phong thời kì cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc ta đang diễn ra ác liệt, nhất là trên tuyến đường Trường Sơn. Trong tác phẩm có đoạn:

Chị Thao vấp ngã, tôi đỡ chị.Nhưng chị vùng ra, mắt mở to, mờ trắng đi như không còn sự sống.Sao vậy?Tôi không hiểu. Chị kéo luôn tay tôi, sà xuống mô đất. Vâng, một mô đất nhỏ, hơi dài, phủ đầy thuốc bom màu xám.”
  1. Đoạn văn trên và tác phẩm được kể bằng lời của nhân vật nào? Nêu hiệu quả của cách chọn vai kể ấy.
  2. Chỉ ra một câu ghép và nêu rõ cấu tạo ngữ pháp của câu ghép đó.
  3. Trong không khí cả nước hân hoan kỉ niệm 40 năm giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, càng trân trọng, ngưỡng mộ thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mĩ – những con người đã không tiếc máu xương để đem lại nền hòa bình cho nước nhà, ta càng không khỏi giật mình trước lối sống thờ ơ, vô cảm của một bộ phận lớp trẻ hiện nay.

Bằng một đoạn văn khoảng ½ trang giấy thi, em hãy nêu suy nghĩ của mình về vấn đề này.

 
Phần 13 (4 điểm)
  
Câu 1
–  Lời kể của nhân vật: Phượng Định – nhân vật chính của truyện
–  Tác dụng:
+ Tạo điểm nhìn phù hợp để miêu tả chân thực cuộc sống, chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn.
+ Tạo điều kiện thuận lợi để tác giả miêu tả sinh độn thế giới nội tâm của nhân vật….
0,5

0,5

Câu 2
– HS xác định đúng một câu ghép
– Chỉ đúng cấu tạo ngữ pháp
0,5
0,5
Câu 3
Đoạn văn:
* Về hình thức:

– Đúng hình thức đoạn văn khoảng ½  trang
– Diễn đạt lưu loát.

* Về nội dung: Đây là đọan văn nghị luận xã hội => Học sinh có những suy nghĩ, cách diễn đạt khác nhau song cần:
– Giải thích ngắn gọn thế nào là vô cảm và biểu hiện của hiện tượng vô cảm.
– Nguyên nhân dẫn tới hiện tượng đó hiện nay. Hậu quả do hiện tượng này đem lại.
– Biện pháp khắc phục Liên hệ bản thân

(Mỗi ý đúng trong phần nội dung được 0,5 điểm)
 

 

0,25

0,25

1,5

Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi
Phần 14 (5 điểm):

Tôi rửa cho Nho bằng nưiức đun sôi trên bếp than. Bông băng trắng. Vết thương không sâu lắm, vào phần mềm.Nhưng vì bom nổ gần, Nho bị choáng.Tôi tiêm cho Nho. Nho lim rim mắt, dễ chịu, có lẽ không đau lắm. Chị Thao luẩn quẩn bên ngoài, lúng túng như chẳng biết làm gì mà lại rất cần được làm việc.

(Trích Ngữ văn 9,tập hai, NXB Giáo dục, 2015)
  1. Tìm và gọi tên thành phần biệt lập trong câu “Nho lim rim mắt, dễ chịu, có lẽ không đau lắm. ”Chỉ ra một câu phủ định trong những câu văn đã cho.
  2. Nhân vật “tôi” trong đoạn trích là ai, được miêu tả ở hoàn cảnh nào? Những câu văn trên giúp em hiểu thêm nét đẹp gì ở các nhân vật?
  3. Cũng sử dụng cách kể theo ngôi kể thứ nhất, trong một văn bản khác, Đ.Đi – phô viết: “Tôi đeo gùi sau lưng khoác súng bên vai, và giương trên đầu một chiếc dù lớn bằng da dê, xấu xí vụng về, nhưng lại là thứ cần thiết nhất cho tôi…..”

4. Ghi lại tên văn bản có chứa câu văn trên. Cuộc sống một mình của nhân vật “tôi” trong đoạn trích kể từ khi 27 tuổi khiến em liên tưởng tới nhân vật nào đã học trong chương trình Ngữ văn 9.

5. Từ văn bản nào có chứa câu văn trên và những hiểu biết xã hội, em hãy viết một đoạn văn (khoảng nửa trang giấy thi) trình bày suy nghĩ về nghị lực vượt khó của mỗi người trong cuộc sống.

 
Phần 14(5 điểm)
  
Câu 1: (1,5đ)
HS tìm đúng

– Thành phần biệt lập (Đề 1: có lẽ – tình thái: Đề 2 Vâng – gọi đáp….)
– Câu phủ định

 

1,0
0,5

 
Câu 2: (1,0đ)
Hs nêu đúng
– Nhân vật tôi: Phương Định
– Hoàn cảnh: sau một lần đi phá bom, Nho bị thương ….
– Nét đẹp: tình cảm đồng đội gắn bó sâu nặng (sự quan tâm)
 0,25
0,25
0,5 
 
Câu 3 (2,5đ)
a. HS nêu đúng:
– Tên văn bản
– Tên nhân vật

b. HS phải đảm bảo những yêu cầu về:
– Nội dung:

+ Nhận thức đúng (giải thích) về nghị lực vựợt khó (Đề 1), tinh thần lạc quan (Đề 2) và trình bày ngắn gọn suy nghĩ về một (một vài) biểu hiện về nghị lực vượt khó, tinh thần lạc quan trong cuộc sống của mỗi người….

+ Thấy được ý nghĩa, tầm quan trọng của nghị lực vượt khó, tinh thần lạc quan trong cuộc sống: từ đó có những giải pháp rèn luyện, liên hệ cần thiết….

– Hình thức: Là một đoạn văn nghị luận (tự chọn kiểu lập luận), có sự kết hợp với các phương thức biểu đạt, diễn đạt sinh động, độ dài theo quy định….

Lưu ý: Khuyến khích HS có suy nghĩ riêng, tuy nhiên phải lí giải hợp lí, thuyết phục. Phần liên hệ cần chân thành. Không cho điểm đoạn có suy nghĩ lệch lạc, tiêu cực. Nếu đoạn văn quá dài hoặc quá ngắn hoặc nhiều đoạn trừ 0,5 điểm.

 

0,25

0,25

 

1,5

 

Trên đây là Phiếu bài tập Những ngôi sao xa xôi. Mời các bạn tham khảo thêm các bài viết khác của trang.

Xem thêm:

Leave a Reply

Required fields are marked*