Giáo án Kinh nghiệm dân gian về lao động sản xuất Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

– Gv chuyển giao nhiệm vụ

Cách 1: Gv tổ chức cuộc thi: Tinh thần đồng đội, chia lớp thành 4 nhóm, các nhóm ghi lại những câu tục ngữ là những kinh nghiệm về lao động sản xuất

Cách 2:

+ GV tổ chức trò chơi Ô chữ bí mật

Hàng ngang 1: Đây là dạng địa hình chiếm ¾ diện tích ở nước ta.

Hàng ngang số 2: Con cò trong câu ca dao sau ẩn dụ cho ai?

Con cò mà đi ăn đêm

Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao

Hàng ngang số 3: Hoạt động của con người nhằm tác động vào đất đai và giống cây để tạo ra sản phẩm  khác nhau được gọi là gì?

Hàng ngang số 4: Ngành cung cấp những sản phẩm như thực phẩm, lông, sức lao động được gọi là gì?

Hàng ngang số 5: Điền từ còn thiếu vào câu tục ngữ:

        …cau, đau mùa lúa

        …lúa, úa mùa cau

Hàng ngang số 6:  Những hiện tượng tự nhiên bất thường, gây hậu quả về người, tài sản, kinh tế và môi trường được gọi là gì?

Hàng ngang số 7: Điền cụm từ còn thiếu vào câu văn sau để thấy được các sính lễ kén rể của Vua Hùng: “Một trăm ván cơm nếp, một trăm…, voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi.”

Hàng ngang số 1: Cây lương thực chính ở nước ta là gì?

+ Em hiểu gì về từ khóa

– HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– HS quan sát, lắng nghe

– GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

– Gv tổ chức hoạt động

– Hs trả lời

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, bổ sung, dẫn dắt vào bài

Nước ta là một nước nằm ở vùng nhiệt đới ẩm gió mùa, nên từ xa xưa, ông cha ta đã chú trọng và sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là nông nghiệp lúa nước, từ đó đã hình thành nên nền văn minh nông nghiệp lúa nông. Chính vì thế, ông cha ta đã tích lũy rất nhiều kinh nghiệm sản xuất qua các câu tục ngữ. Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu Tục ngữ với chủ đề: Những kinh nghiệm dân gian về lao động sản xuất

Gợi ý:

Cách 2:

Từ khóa: NÔNG NGHIỆP LÚA NƯỚC

– GV chuyển giao nhiệm vụ

GV gọi 1-2 học sinh đọc bài và trả lời câu hỏi suy luận

– HS lắng nghe, tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– Hs làm việc cá nhân

– GV quan sát

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

– HS trình bày sản phẩm

– GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, bổ sung, chốt kiến thức

– HS đọc văn bản

– Trả lời được câu hỏi suy luận

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

– GV phát PHT số 1, HS làm việc nhóm 4-6 em

– HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– HS thảo luận và trả lời câu hỏi

– Gv quan sát, cố vấn

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

– HS thuyết trình sản phẩm thảo luận

– GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

NV2: Tìm hiểu chủ đề và thông điệp của văn bản

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

– GV chuyển giao nhiệm vụ

+ Dựa vào các từ ngữ “hoa đất” và “hư đất” trong câu tục ngữ số 5, em hãy cho biết tác giả dân gian muốn gửi gắm thông điệp gì qua câu tục ngữ này?

+ Các câu tục ngữ trên cùng nói về nội dung gì?  Nêu ý nghĩa của các câu tục ngữ ấy đối với lao động sản xuất.
– HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– HS thảo luận và trả lời câu hỏi

– Gv quan sát, cố vấn

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

– HS thuyết trình sản phẩm thảo luận

– GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

III. Suy ngẫm và phản hồi

1. Tìm hiểu đặc điểm thể loại của văn bản

a. Dấu hiệu nhận biết tục ngữ

b. Đặc điểm về số chữ, số dòng, số vế

c. Đặc điểm về vần

d. Đặc điểm hình thức câu tục ngữ số 1 và số 6 so với các câu 2,3,4,5

Về hình thức, câu số 1 rất ngắn, chỉ gồm bốn chữ; câu số 6 là một câu lục bát

e. Biện pháp tu từ trong tục ngữ

– Câu số 6 sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa. ->Tác dụng: giúp cho việc miêu tả (lúa chiêm) trở nên sinh động, tăng sức biểu cảm.

2. Tìm hiểu chủ đề và thông điệp của văn bản

– Ngày xưa, một năm nhân dân ta chỉ làm hai vụ lúa: vụ chiêm và vụ mùa (vụ mười) . Tháng ba nắng hạn, ruộng đồng khô cạn, khi lúa đang trổ đòng đòng. Mưa tháng ba đối với nhà nông là ‘cơn mưa vàng’ làm cho lúa tốt bời bời, bội thu. Trái lại, trong tháng tư, lúa sắp chín, khoai đỗ sắp thu hoạch, nếu mưa nhiều sẽ gây nhiều thiệt hại lớn cho nhà nông

=> Như vậy, theo quan niệm dân gian, mưa tháng Ba tốt cho mùa màng còn mưa tháng Tư thì ngược lại.

– Các câu tục ngữ trong bài giúp người nông dân hiểu thêm về giá trị của đất và các yếu tố khác trong lao động sản xuất. Đó là những kinh nghiệm quý báu của cha ông trong lao động sản xuất

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

– GV chuyển giao nhiệm vụ:

Hs hoàn thiện PHT số 3 để khái quát đặc điểm thể loại và rút kinh nghiệm đọc

– HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi

– Gv quan sát, cố vấn

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

– HS trình bày câu trả lời

– GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức

III. Khái quát đặc điểm thể loại và rút ra kinh nghiệm đọc

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

– GV chuyển giao nhiệm vụ

Nhận xét về nội dung, nghệ thuật của tục ngữ  về những kinh nhiệm dân gian?

– HS tiếp nhận nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– GV quan sát, hướng dẫn

– HS suy nghĩ

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

– Gv tổ chức hoạt động, gọi 4-5 học sinh báo cáo sản phẩm

– HS báo cáo sản phẩm, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức

1. Nội dung

Những kinh nghiệm dân gian về lao động sản xuất là những câu tục ngữ được cha ông ta đúc kết, truyền cho con cháu sau này về lao động, sản xuất

2. Nghệ thuật

– Tục ngữ ngắn gọn, có vần, có nhịp điệu, hình ảnh sinh động, dễ nhớ, dễ thuộc

– Gv chuyển giao nhiệm vụ: GV tổ chức trò chơi Đi tìm tục ngữ. Hs điền từ còn thiếu để có câu tục ngữ trọn vẹn

– Con … là đầu … (trâu- cơ nghiệp)

– Nhất canh …, nhì canh …, tam canh …(trì-viên-điền)

– Nhất …, nhì phân, tam …, tứ giống (nước-cần)

– Mạ … ruộng … không thua bạn điền. (già- ngấu)

– Năm trước được …, năm sau được lúa. (cau)

– Ăn kỹ no …, cày … tốt lúa. (lâu-sâu)

– Nắng tốt …, mưa tốt …(dưa-lúa)

– Nhất…, nhì thục. (thì)

– Chuồng gà hướng… cái lông chẳng còn. (đông)

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– Gv quan sát, gợi mở

– HS thực hiện nhiệm vụ;

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

– Gv tổ chức hoạt động

– Hs tham gia trò chơi, trả lời câu hỏi

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức

– GV chuyển giao nhiệm vụ:

Tục ngữ về lao động sản xuất có câu: “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”. Theo em, câu tục ngữ này còn đúng với ngày nay không (GV có thể tổ chức để hs thảo luận trên lớp)

– HS tiếp nhận nhiệm vụ.

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– Gv quan sát, lắng nghe gợi mở

– HS thực hiện nhiệm vụ;

Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận

– Gv tổ chức hoạt động, gọi 4-5 hs trình bày sản phẩm

– Hs khác nhận xét, bổ sung, phản biện câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức